Max Lesser,ạnglướibíẩnchuyênsăntìmcựunhânviênliênbangMỹkèo chấp 1.5/2 nhà phân tích cấp cao về các mối đe dọa mới nổi tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ ở Washington, là người đã phát hiện mạng lưới này. Ông tiết lộ vớiReutersrằng các công ty đăng tin tuyển dụng thuộc “một hệ sinh thái phức tạp gồm các công ty tư vấn và săn đầu người giả mạo, nhắm đến cựu nhân viên chính phủ Mỹ và các nhà nghiên cứu trí tuệ nhân tạo”.

Lesser nhấn mạnh đây là sự lặp lại của các kỹ thuật tình báo Trung Quốc đã được sử dụng từ lâu, nhưng lần này, mục tiêu là những người dễ bị tổn thương về tài chính sau khi bị sa thải hàng loạt dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump và Bộ Hiệu quả Chính phủ do tỷ phú Elon Musk dẫn dắt.

Có rất ít thông tin được công khai về 4 công ty tư vấn và tuyển dụng được cho là có liên quan đến mạng lưới tuyển dụng cựu nhân viên liên bang Mỹ. Ảnh: Reuters.

Tình báo dưới vỏ bọc tuyển dụng?

Thông tin công khai về bốn công ty tư vấn và tuyển dụng bị nghi ngờ tham gia mạng lưới này gần như không tồn tại. Các công ty này có dấu hiệu liên kết số: dùng chung website, lưu trữ trên cùng máy chủ hoặc chia sẻ địa chỉ IP.

Đáng chú ý, website của 4 công ty đều được đăng ký cùng địa chỉ IP với Smiao Intelligence - một công ty dịch vụ internet Trung Quốc. Tuy nhiên, trang web của Smiao Intelligence bất ngờ ngừng hoạt động trong quá trình điều tra.

Hành trình truy tìm tung tích các công ty liên tục đi vào ngõ cụt: số điện thoại không hoạt động, địa chỉ giả mạo hoặc dẫn đến khu đất trống, email không phản hồi, và tin tuyển dụng trên LinkedIn bị xóa sạch.

Chuyên gia cho biết, điểm đáng lo ngại nhất là mạng lưới khai thác “lỗ hổng tài chính” của các cựu nhân viên liên bang - những người có thể nắm giữ thông tin nhạy cảm từ thời còn làm việc.

Một khi được tuyển dụng, họ có thể bị yêu cầu chia sẻ thông tin nhạy cảm về hoạt động chính phủ, hoặc giới thiệu thêm người khác để trở thành mục tiêu - dù không cố ý.

“Đây là chiến thuật quen thuộc của tình báo Trung Quốc: tiếp cận, xây dựng lòng tin, rồi khai thác”, Lesser nhận định.

Max Lesser, chuyên gia phân tích cấp cao về các mối đe dọa mới nổi tại Quỹ Phòng vệ Dân chủ. Ảnh: Reuters.

Phản hồi về nghiên cứu này, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington khẳng định Bắc Kinh không hề hay biết về các thực thể liên quan, đồng thời nhấn mạnh rằng Trung Quốc tôn trọng quyền riêng tư và an ninh dữ liệu.

Ngược lại, Nhà Trắng cảnh báo rằng Trung Quốc “luôn tìm cách khai thác hệ thống tự do và cởi mở của Mỹ” thông qua gián điệp và cưỡng ép.

“Cả nhân viên đang làm việc lẫn đã nghỉ hưu đều phải cảnh giác với mối nguy từ các chính phủ này”, người phát ngôn Nhà Trắng nhấn mạnh.

Tư vấn “rủi ro địa chính trị”

RiverMerge Strategies là một công ty trong mạng lưới, tự quảng bá là “đơn vị tư vấn chuyên nghiệp về rủi ro địa chính trị”.

Công ty này từng đăng hai tin tuyển dụng trên LinkedIn vào tháng 2 - nay đã bị xóa. Một tin tìm “Cố vấn địa chính trị” yêu cầu kinh nghiệm với cơ quan chính phủ hoặc tập đoàn đa quốc gia, thu hút hơn 200 lượt ứng tuyển.

Tin còn lại nhắm đến chuyên gia nhân sự có khả năng khai thác “nguồn nhân tài Washington” và kết nối với tổ chức nghiên cứu, học viện.

Nhưng khi điều tra, số điện thoại tại Mỹ của RiverMerge không hoạt động. Hai địa chỉ của RiverMerge - tại Singapore và Colorado - đều không có thật: một dẫn đến ký túc xá ở Singapore, còn lại liên kết với một công ty dịch vụ kinh doanh tại Mỹ.

Wavemax Innovation, một công ty khác trong mạng lưới, đăng tin trên Craigslist ngày 6/2 với tiêu đề “Cơ hội việc làm cho nhân viên chính phủ Mỹ bị sa thải gần đây”.

Tin tuyển dụng nhắm đến ứng viên có kinh nghiệm quản lý dự án, nghiên cứu, và phân tích chính sách, nhưng nay đã hết hạn. Email gửi đến địa chỉ trong tin không được trả lời và địa chỉ tại Singapore chỉ là khu đất trống.

Lô đất trống tại 6 Marina Green (Singapore) được cho là địa chỉ của công ty trong tin tuyển dụng. Ảnh: Reuters.

Đầu tháng này rằng một số nhân viên chính phủ Mỹ có quyền truy cập thông tin mật không được hướng dẫn đầy đủ khi nghỉ việc - bao gồm cách xử lý nếu bị tiếp cận bởi đối thủ nước ngoài. Điều này càng làm tăng nguy cơ họ trở thành mục tiêu của các chiến dịch như trên.

David Aaron, cựu công tố viên Bộ Tư pháp Mỹ, nhận định: “Tôi dự đoán tình báo Trung Quốc sẽ đẩy mạnh nỗ lực khi thấy hàng loạt nhân viên chính phủ mất việc”. Dù nhiều người trong số họ có lòng yêu nước, một số có thể bị lừa bởi các chiêu trò tinh vi.

Những cuốn sách để hiểu về Trung Quốc

Mục Thế giới giới thiệu tới độc giả các cuốn sách nên đọc để hiểu thêm về Trung Quốc - một trong những cường quốc châu Á và đối tác hàng đầu của Việt Nam trên nhiều lĩnh vực.

Độc giả có thể xem thêm tại đây.